Usa ka Basong Tubig

ni Arrianne

1     Bisan pag dili naku ikagasa ang halapad nga karagatan
2     Ako ang mga gagmay'ng bawd nga muhalok sa imong mga tiil
3     Dili ko panag-iya ang gabii ug bisan na lang ang kangitngit
4     Apan, ako ang kada poste nga magdamlag sa imong karsada

5     Dili ko madakop ang makusog nga bagyo
6     Apan ako ang mahinay nga hangin nga magbaw'n sa imong kahumot
7     Mupapalid sa imong daw tinta nga buhok
8     Ug mupapaisa sa imong nipis nga sayal

9     Dili ako ang adlaw ug ang mga bituon kay ako ang kalangitan
10    Nga maoy magmanman kanimo gumikan sa layo
11    Kay ikaw ang akong usa ka basong bugnaw'ng tubig
12    Taliwa sa mainit ug uga nga desyerto nga mao ang akong kasingkasing



KOMENTARYO NI ADONIS DURADO


Di na ko magpaligoy-ligoy pa: Ganahan kaayo ko aning balaka.

Bisan tuod kiwaw diyutay ang Binisay-an, ang gahom aning balaka kay anaa sa paglitok og konkretong imahe.

Usa kini ka love poem, apan ang nakadalaygon ani kay wala kini malunang sa sentimentalidad. Maong lisod ligwaton, para nako, ang usa ka love poem gumikan ang hagit kanunay sa usa ka magbabalak kay unsaon niya paghisgot sa inuros sa dughan nga dili corny paminawon.

Maskin tuod aduna kiniy ginagmayng tatsa sa cliché ang pipila ka mga linya niini, apan pwede rang mapasaylo. Ug isip usa ka catalogue poem, wala ra pud ko makakuwangi sa sukli – nahatag ra niini ang gipangayo kong saad (nga unta adunay mahitabong progression). Nakaplagan ra nako ang “beautiful and effective whole of a determinate kind” nga maoy criteria sa kalampusan sa balak sigun kang R. S. Crane. Gikan sa unang linya anam-anam kini nga mihikyad, dayon diha sa katapusang duha ka linya kay natibuok ang iyang katumanan – ang poetic insight, ang epiphany – ang usa ka basong tubig! Ug kalami bang paminawon nga ang balor sa usa ka pinalangga kay sama sa usa ka basong bugnawng tubig. Ga, ipisi pa ko bi?

Ning bahina, molaktod ko ngadto sa paghimbis sa mga linya. Gawas sa daw medyo Tinagalog nga Binisay-an, ako pud diay hisgutan nga medyo di ko mahimutang sa line-cutting sa nahisgutang balak. Posible ba nga sa pagrebisa niining balaka kay matupong ang mga linya?

Kung hitugtan, himuon nako ning case study sa paagi sa pagrebisa. Isipa nga ang katuyuan nako ini mao ang pagpakita sa posibilidad kung unsaon kini pagtupi – busa, ang tagsulat kay may kagawasan nga mosalikway o modawat sa mga sugyot nga ipahamtang.

Unahan tag hilot ang pipila ka singkaw nga pulong.

LINYA 1: “Nako” imbis na “naku”; “kadagatan” imbis na “karagatan”
LINYA 2: Di na kinahanglang ang kudlit sa “gamay’ng”, ug ikuyog na lang pud ang “magbaw’n” (LINYA 6), “bugnaw’ng” (LINYA 11). Kung mahibulong ka ngano, basaha ang explanation nako dinhi.
LINYA 4: Kiwaw ang “magdamlag” – unsa kaha kung “moiwag”? O “mosuga”? Dili pud kinahanglan ang comma human sa pulong nga “apan”.
LINYA 5: “Kusog” imbis na “makusog”. Kinaiya sa Tinagalog ang paggamit og prefix nga “ma” sa ilang adjective.
LINYA 6: Medyo hibat pud ang “magbawn”. Unsa kahag “mosakmit”? “Mosipit”? “Mosignit”?
LINYA 7: “Mopalid” imbis “mupapalid”.
LINYA 8: “Mopaisa” imbis “mapapaisa”.
LINYA 10: “Gikan” imbis “gumikan”. Di ko sure, apan kanang “magmanman” kay morag Tinagalog – siguro ang Binisaya ani kay “maniid” o “magbantay” o “magsud-ong” o kaha “maglantaw”.
LINYA 12: “Init” imbis na “mainit”


Ug kung atong idapat ang mga koreksyon, mao niy nawong karon sa balak:


1     Bisan pag dili nako ikagasa ang halapad nga kadagatan
2     Ako ang mga gagmayng bawd nga mohalok sa imong mga tiil
3     Dili ko panag-iya ang gabii ug bisan na lang ang kangitngit
4     Apan ako ang kada poste nga moiwag sa imong karsada

5     Dili ko madakop ang kusog nga bagyo
6     Apan ako ang mahinay nga hangin nga mosaknit sa imong kahumot
7     Mopalid sa imong daw tinta nga buhok
8     Ug moisa sa imong nipis nga sayal

9     Dili ako ang adlaw ug ang mga bituon kay ako ang kalangitan
10    Nga maoy maglantaw kanimo gikan sa layo
11    Kay ikaw ang akong usa ka basong bugnawng tubig
12    Taliwa sa init ug uga nga desyerto nga mao ang akong kasingkasing


Karon, pasinawan pa natog dugang ang medyo sagangsang nga linya. Ang naka-highlight nga pulong maoy atong gitandog. Samtang nakamatikod pud diay ko nga way igong rasun nga dili ta mogamit og punctuation, busa ato ning idugang.

1     Bisan pag dili nako ikagasa ang halapad nga kadagatan
2     Ako ang gagmayng mga bawd nga mohalok sa imong tiilan.
3     Dili ko gipanag-iya ang gabii o bisan man lang ang kangitngit,
4     Apan ako ang kada poste nga moiwag sa imong karsada.

5     Dili ko tuod madakop ang kusog nga bagyo,
6     Apan ako ang hanging misaknit sa imong kahumot.
7     Maoy mopalid sa daw tinta mong buhok,
8     Ug maoy mopaisa sa nipis mong sayal.

9     Dili ako ang adlaw ug mga bituon kay ako ang kalangitan
10    Nga maoy maglantaw kanimo gikan sa layo.
11    Kay ikaw ang akong usa ka basong bugnawng tubig
12    Taliwa sa init ug uga nga desyerto sa ang akong kasingkasing.


Pasadahan pa nato og balik, ug ning higayuna, tupihan nato o kaha butangan og tunggoy-tunggoy aron motupong-tupong.


1     Bisan pag dili nako maigasa nimo ang kadagatan,
2     Ako ang mga balud nga manghalok sa imong tiilan.
3     Kay di ko gipanag-iya ang gabii o ang kangitngit,
4     Ako ang kada posteng mobanwag sa imong karsada.

5     Dili ko tuod madakop ang hinaguros sa bagyo,
6     Apan ako ang hanging gadala sa kahumot mo.
7     Ako maoy mopalid sa daw tinta mong buhok,
8     Ako mismo ang moisa sa nipis mong sayal.

9     Di ako adlaw o mga bituon, kay ako ang langit
10    Nga maoy maglantaw kanimo gikan sa layo.
11    Kay ikaw ang usa ka baso kong bugnawng tubig
12    Taliwa ning init nga desyerto sa kasingkasing.