Sa Dihang Namuso Kong Audrey, Ang Inidoro Mura Na Ug Psychedelic Sunny Side Up

ni Marquis de Kintolimbo

KOMENTARYO NI BUTCH BANDILLO


Sa dili pa ta modayeg o mosaway aning balaka, ato una ning kulitogon minus sa pa-epek nga visual aids. (Gikugihan gyod nako og type out ang text.) Atong huboan ning balaka sa iyang gisul-ot nga kamison aron sayon ang pagkumot-kumot sa mga parte nga gidayandayanan. Pero, tagsulat, ayaw lang kabalaka, kay ato sab nga hinol-hinolon ang kamison aron sutaon ang klase sa tela—seda ba o paplin o unsa ba. Unya ato sab nga tan-awon ang balak in all its kaleidoscopic glory.


Sa Dihang Namuso Kong Audrey, Ang Inidoro Mura Na Ug Psychedelic Sunny Side Up

hugaw naglutawlutaw nga kung imong pasiplatan sa ibabaw murag tawgi pero kung imong tutokan murag talong. galing lang, nagkadaiya iyang kolor murag halohalo nga ispesyal sa chowking murag bangaw sa ugma-damlag nga hulaw. pero kung imong ipalayo ang imong panan-aw mura kinig asin ug ang itlog tataw nga sa makausa gipanag-iya sa kanhi usa ka bantris nga buring. nganong nakaingon ko? aww, tan-awa ra gud. ang iyahang pughak di ba adunay winisik sa painting ni pollock. daw bukong nga bag-o pang napulak. klase-klase nga dibuho ang imong maaninag sa iyang bulok. tubol nga walay ulok pormag inkblot ni rorschach. pormang letter v nga mura pod ug langgam nga naglupad pero gidakop sa di maiswag nga kahingpitan. pormag talumtum sa amerkanang green og mata. kay unsang tamaa… ayyy, isla! hala! haskang buanga! awom diays negra. hayan nasayod ang langaw nga sa igong panahon siya adunay lang-at sa adlaw. di angayng kabalak-an ang kasamtangang bugno sa takna. kahibawo ka ba nga inig hunas sa dagat ang baybay mingawon sa kagubot? kay sa katapusan ang tagubtob ug kasikas banwason sa balud nga mokuso-kuso sa tanang hugaw nga naglutawlutaw.

* * * * *

Audrey Stripped Bare by Her Bachelors, Even

1. Ang composition technique nga gigamit dinhi pwede natong tawgon og “stream of psychedelic self-consciousness.” Konektar-konektar lang, pabanda-banda sulod sa inidoro sa kahimatngon. James Joyce jiggled by a joint. Pero lisod sutaon kon duna ba gyod kahay visual prompt ang images dinhi, o gapatuyang lang ang tagsulat og palami. Isip balakero, makaingon ko nga gapatuyang ra ni siyag pasirit. Akong sugyot sa tagsulat: sulayi kunog pahugot og gamay ang nozzle sa hose of free association sa sunod balak nga ingon ini.

Hinuon, dili malalis nga clever ning balaka, ug ang tagsulat suhito sa tradisyonal nga pamaagi sa pamalak. Gani, gihipos sab kintahay sa tagsulat ang nagkaguliyang nga mga pantasma sa iyang faex delicti pinaagi sa pagbalik sa unang imahe sa balak (“hugaw nga naglutawlutaw”).

2. Gisambogan sab ning paagiha sa surrealist technique nga gi-popularize ni Dali, nga iyang gitawag og “paranoiac-critical” method. Pero painting ang gihisgotan ni Dali. Ang paglayat sa pangpang gikan sa painting paingon sa poetry lisod uyamot. Daghang misulay pero nahitumpawak sa bung-aw sa kabalikwaotan. Kining pagkaambaka malamposon, nakakapyot og nag-igdal nga gamot sa kapayas—nakalabang ra tawon, pero nakaigit sab lagi. Abtik hinuon kaayong namupho ang balak sa iyang igit.

3. Apan, hain man si Audrey? Kon ang persona namuso kang Audrey, nganong tai may iyang nakita? Namuso ba siya lusot sa buslot sa kisame? Kun mao, unsay iyang gibuso, ang alimpulo ni Audrey? Di man tingali expected nga mag-handstand si Audrey, no? Kon wa niya tuyoa nga nakapasiklap siya sa inidoro, nganong wa man niya baliki og hisgot si Audrey?

4. Apan, hain na man si Audrey? Kon ang persona namuso kang Audrey, unya tai ang iyang nakita, tingali Audrey maoy angga niya sa Inidoro (ginamit ang technique sa haplological reverse consonance, ha ha). Tai gyod ang iyang tuyo, kay naa ba goy kalambigitan ang Audrey nga babaye sa sunny side up dinhi? Bitaw, sa kadaghan na sa tai nga akong nakit-an, way tai nga ingon ani ka daghan og sagol. Pananglit, kining tawgi. Unsa man ni, kigwa?

* * * * *

My Audrey Hangs Here

1. Makapadani ning balaka sa imong pagtagad. Dili gyod hinuon ka kahunahunag inidoro, bisag wa tay tama, itlog gyod ang atong tan-aw ani. (Kita nga readers — or lookers — four times removed from reality na — or is it five?)

Lami sab ang rainbow-colored nga langit-langit. Ang resulta mora gyod hinuon og gasolina (langit-langit nga nadan-agan sa langit), pero sige lang, kay psychedelic man, deranged ang senses. Rimbaudian merde par excellence.

2. Kon dili lang basahon, dili baya ta lud-on aning balaka. Basin ganig gutomon kadtong mahilig og itlog.

3. Way duda nga dedicated artist ang tagsulat. Dili ni lalim obrahon, bisan kon computer geek pa ang nangitlog ani. Gani, dili ni mahuman og usa ka sitting. Maabtan pag kalibangon ang tagsulat. (Added inspiration gyod hinuon ang pag-adto sa kasilyas.) Wa ta kahibawo, basig gidala niya iyang laptop sa kasilyas unya nag-multitasking siya didto.

4. Mahimong ingnon nga ang pagpakapin sa visuals usa ka subterfuge aron dili maklaro nga kulang og igo ang balak as mere words. Pero mahimo sab ingnon nga mas nakapaduol sa Longinian sublimity ang pictorial complement. Kaon ug kalibang. Oral and anal.

Pero kon dili gyod type sa magbabasa, nindot sab ning balaka himoong design sa greeting card. Padad-i dayon kadtong sa imong mga kaila nga nag-diet. Kon dili sila kasabot og Cebuano, seguroa lang og hubad sa pinulongan nga ilang masabtan.

* * * * *

The Persistence of Audrey

1. Aprub ko aning balaka. Ang tagsulat naay imagination in the order of Marco Evaristti (q.v.).

2. Aprub ko aning balaka. Ang ako lang panghinguto ani naglambigit og duha lamang ka punto: ang ulohan nga tinaod ra, morag ang extant Nike (Winged Victory) nga gitaoran ang abaga sa upaw nga bust ni Homer. Dili pa ulahi nga ilisan ni sa tagsulat. Ikaduha, ang over-all visual experience: nasobrahan ra ang pagkaitlog ini tan-awon—naa pay highlight sa upper right hand side sa pughak. Kon makaya sa tagsulat cum computer artist nga sa pagtan-aw natog usab (o kon hiyongon nato atong mata) makakita tag inidoro, mas nindot. As it is, hinuon, pwede ra man dili usbon pero himoong tigmo: Itlog kon tan-awon pero tai kon basahon.

3. Kon gusto ang tagsulat nga mo-explore sa possibilities aning balaka, akong isugyot nga himoon niyang pormag mapa sa Bohol ang pughak unja padajonon nija ang ijang jama-jama hangtod tajakan sijag ninja.

4. Sa akong tan-aw, kon molahutay lang og tikdol-tikdol sa pamalak ang tagsulat ani, unya dili siya ianod sa iyang predilection for psychedelics, magmalamposon ni siya. Hayan modako ang iyang itlog isip balakero. (Metaphor lang ni, ha.)

P.S. Sorry kon para sa uban way kritisimo nga nahitabo ining akong komentaryo dinhi. Ato lang iangay-angay sa balak ang atong komentaryo.

* * * * *

Notes:

1. Referenced artworks: The Bride Stripped Bare by Her Bachelors, Even, by Marcel Duchamp; My Dress Hangs Here, by Frida Kahlo; The Persistence of Memory, by Salvador Dali.

2. Niay pipila ka mapuslanong links (or mga link) alang niadtong nangitag ginagmayng refresher kabahin sa concrete poetry:
www.poets.org/viewmedia.php/prmMID/5649

web.whittier.edu/barnstone/CONCRETEPOETRY.HTM
switch.sjsu.edu/switch/sound/articles/wendt/ng1.htm

Kon gusto kag digital samples, suwayi ang: www.thewordproject.com